მასაჩუსეტის ჰარვარდ-სმიტსონის ასტროფიზიკის ცენტრის და გერმანიის მაქს პლანკის ასტრონომიის ინსტიტუტის ასტრონომებმა დაადასტურეს თავიანთი აღმოჩენა, რომელიც ცოტა ხნის წინ იყო მოხსენებული ჟურნალ Monthly Notices of the Royal Astronomical Society-ში. ისინი დარწმუნდნენ, რომ ირმის ნახტომის გველმჭერის თანავარსკვლავედში ნამდვილად არის თვალისთვის უხილავი ობიექტი, რომელიც მზეზე 10-ჯერ მასიურია და ჩვენგან 1566 სინათლის წლით არის დაშორებული. ის ძალიან ახლოსაა გალაქტიკური სტანდარტებით, იმყოფება “როგორც ჩვენს ეზოში” – განაცხადეს თავად მკვლევარებმა. იდუმალ ობიექტს მიენიჭა სახელი Gaia BH1, ევროპის კოსმოსური სააგენტოს Gaia-ს კოსმოსური ტელესკოპის საპატივსაცემოდ, რომლის წყალობითაც აღმოჩენა გაკეთდა.
ყველაზე მეტად, ობიექტი “შავ ხვრელს” წააგავს. ის მზის მსგავსი ვარსკვლავის გარშემო ტრიალებს. ის მისგან იმავე მანძილზე მდებარეობს, როგორც დედამიწა მზიდან. შორეული ვარსკვლავის მოძრაობაში დაფიქსირებულმა გადახრამ ხელი შეუწყო უხილავი სხეულის პოვნას. ხმელეთზე დაფუძნებული ტელესკოპების შემდგომმა დაკვირვებამ – ჩილეს Magellan Clay და MPG/ESO და ჰავაის Gemini North და Keck 1 -მ აჩვენა, რომ რაღაც ძალიან მძიმე და ბნელი იზიდავს ვარსკვლავს. თუ ეს რაღაც მართლაც “შავი ხვრელია”, მაშინ გაუგებარია, როგორ გაჩნდა ასეთი უცნაური წყვილი და რატომ არ გადაყლაპა შავმა ხვრელმა მეზობელი. აღმოჩენას ახლავს საიდუმლო, რომელიც ჯერ კიდევ არ არის გამჟღავნებული.
საერთო ჯამში, ირმის ნახტომში ამ დროისთვის ორ ათეულზე ნაკლები “შავი ხვრელი” იქნა აღმოჩენილი. ყველა – ურთიერთქმედებს მეზობელ ობიექტებთან და გამოხატავს მათ არსებობას მძიმე რენტგენის სხივებით. ყველაზე ახლოს იყო A 0620-00, დედამიწიდან 3300 სინათლის წლის მანძილზე.
საგონებელში არიან, დედამიწის მახლობლად იდუმალი ობიექტი აღმოაჩინეს – რას უნდა ნიშნავდეს ეს17-08-2024გიორგი ამილახვარი
მეცნიერება
საგონებელში არიან, დედამიწის მახლობლად იდუმალი ობიექტი აღმოაჩინეს – რას უნდა ნიშნავდეს ეს
მასაჩუსეტის ჰარვარდ-სმიტსონის ასტროფიზიკის ცენტრის და გერმანიის მაქს პლანკის ასტრონომიის ინსტიტუტის ასტრონომებმა დაადასტურეს თავიანთი აღმოჩენა, რომელიც ცოტა ხნის წინ იყო მოხსენებული ჟურნალ Monthly Notices of the Royal Astronomical Society-ში. ისინი დარწმუნდნენ, რომ ირმის ნახტომის გველმჭერის თანავარსკვლავედში ნამდვილად არის თვალისთვის უხილავი ობიექტი, რომელიც მზეზე 10-ჯერ მასიურია და ჩვენგან 1566 სინათლის წლით არის დაშორებული. ის ძალიან ახლოსაა გალაქტიკური სტანდარტებით, იმყოფება “როგორც ჩვენს ეზოში” – განაცხადეს თავად მკვლევარებმა. იდუმალ ობიექტს მიენიჭა სახელი Gaia BH1, ევროპის კოსმოსური სააგენტოს Gaia-ს კოსმოსური ტელესკოპის საპატივსაცემოდ, რომლის წყალობითაც აღმოჩენა გაკეთდა.
ყველაზე მეტად, ობიექტი “შავ ხვრელს” წააგავს. ის მზის მსგავსი ვარსკვლავის გარშემო ტრიალებს. ის მისგან იმავე მანძილზე მდებარეობს, როგორც დედამიწა მზიდან. შორეული ვარსკვლავის მოძრაობაში დაფიქსირებულმა გადახრამ ხელი შეუწყო უხილავი სხეულის პოვნას. ხმელეთზე დაფუძნებული ტელესკოპების შემდგომმა დაკვირვებამ – ჩილეს Magellan Clay და MPG/ESO და ჰავაის Gemini North და Keck 1 -მ აჩვენა, რომ რაღაც ძალიან მძიმე და ბნელი იზიდავს ვარსკვლავს. თუ ეს რაღაც მართლაც “შავი ხვრელია”, მაშინ გაუგებარია, როგორ გაჩნდა ასეთი უცნაური წყვილი და რატომ არ გადაყლაპა შავმა ხვრელმა მეზობელი. აღმოჩენას ახლავს საიდუმლო, რომელიც ჯერ კიდევ არ არის გამჟღავნებული.
საერთო ჯამში, ირმის ნახტომში ამ დროისთვის ორ ათეულზე ნაკლები “შავი ხვრელი” იქნა აღმოჩენილი. ყველა – ურთიერთქმედებს მეზობელ ობიექტებთან და გამოხატავს მათ არსებობას მძიმე რენტგენის სხივებით. ყველაზე ახლოს იყო A 0620-00, დედამიწიდან 3300 სინათლის წლის მანძილზე.
შესაძლებელია, რომ ასტრონომებმა იჩქარეს, როცა განაცხადეს, რომ Gaia BH1 არის “შავი ხვრელი”. ეს ობიექტი რაღაც უმოქმედო, შესაძლოა, ბნელი ობიექტი იყოს. ანალოგიურ მოსაზრებას იზიარებენ პროფესორი ტიბო დამური საფრანგეთის გაფართოებული სამეცნიერო კვლევების ინსტიტუტიდან და მისი კოლეგა, ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა დოქტორი სერგეი სოლოდუხინი რუსეთის აკადემიის ლებედევის მოსკოვის ფიზიკური ინსტიტუტიდან. ის ამჟამად მუშაობს გერმანიის ბრემენის საერთაშორისო უნივერსიტეტში.
მეცნიერები თვლიან, რომ თეორიულად ეს ობიექტი ჭიის ხვრელის მსგავს”შავ ხვრელებს” ჰგავს. მაგრამ მათ შეუძლიათ მოიქცნენ განსხვავებულად – ისინი კი არ შთანთქავენ მიმდებარე მატერიას, არამედ, მხოლოდ სივრცე-დროის ქსოვილის დეფორმირებას ახდენენ.
დასკვნა ის არის, რომ ასეთ ხვრელში ჩაძირვისას თქვენ შეგიძლიათ თითქმის მყისიერად აღმოჩნდეთ სადმე სხვა გალაქტიკაში, მილიონობით ან თუნდაც მილიარდობით სინათლის წლის მანძილზე. ყოველ შემთხვევაში, გამოთვლებიდან გამომდინარეობს, რომ ასეთი მოგზაურობა შესაძლებელია ჩვენს სამყაროში. თუ დავუჯერებთ დამურის და სოლოდუხინის, მაშინ შეგიძლიათ კიდევ უფრო შორს აღმოჩნდეთ – ზოგადად, სხვა სამყაროში. უკან დასაბრუნებელი გზაც არ ჩანს დაკეტილი.
„შავი ხვრელიდან“ მოდის ეგრეთ წოდებული ჰოკინგის გამოსხივება. ჭიის ხვრელები არაფერს ასხივებენ. „შავი ხვრელების“ გამოსხივება იმდენად სუსტია, რომ სხვა წყაროების ფონზე მისი დაჭერა წარმოუდგენლად რთულია. ამიტომ, ჯერ არ არსებობს გზები, რათა საიმედოდ განვასხვავოთ კოსმოსური მონსტრები სხვა გალაქტიკებში გადასასვლელებისგან. თუმცა, არსებობს იმედი, რომ გაირკვეს. ეს ყველაფერი ქმნის “შავ ხვრელებს” წარმოუდგენლად საინტერესო ობიექტებს, რომელთა ძებნა და პოვნა ღირს.
სხვათა შორის, ერთ დროს აკადემიკოსი ნიკოლაი კარდაშევი, რომელიც ხელმძღვანელობდა საერთაშორისო პროექტ “რადიოასტონს”, აპირებდა „ჭიის ხვრელების“ ძებნას Spectr-R თანამგზავრზე დაყენებული ამავე სახელწოდების კოსმოსური რადიოტელესკოპის გამოყენებით. მას სჯეროდა, რომ ერთ-ერთი ჭიის ხვრელი შეიძლება ყოფილიყო დედამიწის მახლობლად.
